اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار اوراق و مدارکی هستند که بیانگر مالکیت سرمایه گذار بر یکی از انواع دارایی ها ( دارایی های فیزیکی ، دارایی های نامشهود، دارایی های مالی ) هستند. این اوراق به خودی خود هیچ ارزشی ندارند اما از آنجایی که سند مالکیت سرمایه گذار بر کل یا بخشی ازیک دارایی مالی هستند، دارای ارزش می شوند. همانند انواع چک، سفته، دفترچه حساب بانکی، سهام، اوراق مشارکت، اوراق خزانه، اوراق سپرده کالایی، سند خانه و... این اوراق میتوانند با نام باشند همانند سند خانه، سند سهام و .... یا بی نام باشند همانند چک و سفته ای که در وجه حامل صادر میشود یا اوراق مشارکت هایی که در گذشته بی نام صادر میشدند و هر کسی این اوراق را در اختیار داشته باشد، صاحب و مالک آن شناخته میشود.
همچنین اوراق بهادار خود به دو خانواده اصلی تقسیم میشوند :
اوراق بهادار بازار های مالی :
که بیانگر مالکیت ما بر یک دارایی مالی هستند، همانند سند سهام، برگه سند اوراق مشارکت، برگه سند اوراق خزانه، برگه سند اوراق سپرده کالایی و .....
با توجه به پیشرفت های بازار های مالی امروزه دیگر در این بازار ها برای سرمایه گذاران ابزار های مالی، اوراق بهادار به صورت فیزیکی صادر نمیشود بلکه مالکیت دارایی های مالی سرمایه گذاران در سامانه های معاملاتی ثبت و نگهداری میشود
اوراق بهادار بازار های فیزیکی :
این اوراق بیانگر مالکیت ما بر یک دارایی فیزیکی می باشند همانند سند خودرو یا املاک که بیانگر مالکیت ما بر خودرو و ملک مد نظر است.
اوراق بهادار بازار های مالی را میتوان به دو دسته اوراق بهادار با بازدهی ثابت و اوراق بهادار با بازدهی متغیر دسته بندی کرد.
اوراق بهادار با بازدهی ثابت : این اوراق دسته ای از ابزار های مالی هستند که سود مشخص و از پیش تعیین شده ای را در بازه های زمانی مشخص به دارندگان اوراق پرداخت می کنند. اوراق بهادار با بازدهی ثابت مبتنی بر ایجاد بدهی و قرض دادن پول توسط سرمایه گذاران به نهاد های دولتی و خصوصی هستند که به ازای آن، سود از پیش تعیین شده و ثابتی به سرمایه گذاران بازپرداخت می شود و این اوراق با ریسک خاصی مواجه نیستند. دارندگان این اوراق نمیتوانند ادعای مالکیت یا حق رای در نهاد منتشرکننده این اوراق داشته باشند و در حقیقت فقط وام دهندگان به ناشر محسوب میشوند.
اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک اجاره، اوراق مرابحه و اوراق منفعت در دسته ابزار های مالی با بازدهی ثابت قرار میگیرند.
اوراق بهادار با بازدهی متغیر : دسته دوم از اوراق بهادار هستند که درباره این اوراق باید گفت که سود مشخص و از پیش تعیین شده ای ندارند بلکه از خرید آنها در قیمت پائین و فروششان در قیمت بالاتر میتوان سود کسب کرد. علاوه بر کسب سود ناشی از تغییر قیمت، میتوان از سود سالانه انها نیز بهره مند شد. این اوراق نسبت به اوراق با بازدهی ثابت ریسک بالاتری دارند.
سهام، سپرده کالایی و صندوق های سرمایه گذاری در گروه اوراق بهادار با بازدهی متغیر ابزار های مالی قرار می گیرند.
