اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت اوراق بانام یا بی نامی هستند که به قیمت اسمی 1،000،000 ریال و برای مدت معین منتشر می‌شوند، همچنین سود ثابت سالانه و مشخصی را نیز عاید سرمایه گذار می کنند.
به بیان دیگر اوراق مشارکت، قرض سرمایه گذار به دولت، شرکت های دولتی و شهرداری ها می باشد که طی آن ناشر تعهد میکند در بازه‌های زمانی معین مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر می‌گردد در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار بپردازد و در تاریخ سررسید نیز اصل پول را بازپرداخت نماید.
از نماد اشاد که خلاصه شده عنوان اوراق مشارکت است برای نام گذاری این ابزار مالی استفاده می شود.

با مراجعه به سایت فرابورس ایران به ادرس WWW.IFB.IR میتوان اطلاعات اوراق مشارکت های موجود در بازار همچون قیمت آخرین معامله و تاریخ سررسید اشاد ها و نیز سود سالانه و بازدهی مرکب (ytm) را مشاهده و بررسی کرد.
همچنین در بخش اطلاعات اوراق، نرخ سود اسمی که همان سود سالانه است و مواعد پرداخت سود نیز قید شده است. مثلا هر 6 ماه یکبار سود پرداخت میشود که البته تاریخ و مقدار دقیق سود واریزی را در قسمت سررسید پرداخت سود ها میتوان مشاهده کرد.

نکته ی مهم درباره این ابزار مالی این است که سود پرداختی اوراق مشارکت به صورت روزشمار محاسبه می شود که میتوان با مراجعه به جداول اکسل سود در بخش مدارک و مستندات هر اشاد مشخص، متناسب با تاریخ خرید، سود روز شمار از آخرین موعد پرداخت سود تا روز خرید را مشاهده کرد. به دلیل اینکه  سود پرداختی به طور روز شمار محاسبه می شود پس باید به سهامداران به تعداد روز هایی که دارنده این ابزار هستند، سود پرداخت شود. حال اگر سرمایه گذار تصمیم داشته باشد که پیش از مواعد پرداخت سود اقدام به فروش اوراق مشارکت خود کند، باید سود روز هایی که مالک اوراق بوده است تا روز فروش، به او پرداخت شود.

به بیان دیگر هنگامی که قصد خرید اشاد را داریم لازم است که علاوه بر پرداخت قیمت خرید ، سود روز شمار از تاریخ آخرین پرداخت سود تا تاریخ خرید که در اکسل مدارک و مستندات آمده است را نیز به فروشنده بپردازیم.

در صورت نگهداری اشاد تا پایان سررسید، سود 6 ماهه که شامل سود روزشمار پرداختی به فروشنده در هنگام خرید و سود روزشمار نگهداری تا تاریخ سررسید است به حساب بانکی فرد واریز میشود.

چنانچه قصد فروش این اوراق قبل از سررسید داریم، خریدار موظف به پرداخت سود روزشمار به ما می باشد.

سود واقعی اشاد چیست و چگونه محاسبه می شود؟
سود واقعی در حقیقت ترکیب سود سالانه و نوسان قیمتی روزانه اشاد است که میتوان از طریق YTM به محاسبه آن پرداخت. سود مرکب برای هر اشاد مرتبا محاسبه شده و در سایت فرابورس نمایش داده می شود.

در بخش اطلاعات اوراق برای هر اوراق مشارکت با سررسید مشخص، اطلاعات دیگری نیز ثبت شده است از جمله :

    تعداد کل اوراق: این عنوان بیان کننده تعداد کل اوراقی است که دولت منتشر کرده است.
    تعداد کل اوراق پذیرش شده: این تعداد بیان کننده تعداد اوراقی می باشد که در سازمان بورس مورد پذیرش قرار گرفته است.
    مبلغ کل اوراق : مبلغ کل اوراق نشان دهنده ارزش کل اوراق منتشر شده است یعنی حاصلضرب تعداد کل اوراق در قیمت اسمی آن می باشد.

از طرف دیگر ارکان اوراق که اطلاعات مهمتری درباره اشاد ها و اعتبارشان ارائه میکنند شامل عناوین ذیل هستند:

    ناشر: شخصیت حقوقی است که با فروش اوراق به تامین مالی میپردازد
    متعهدپذیره نویسی: شخصیت حقوقی است که در زمان آغاز فعالیت اوراق در بورس، فروش اوراق را تضمین میکند یعنی اگر در ابتدای امر، اوراق خریداری نشود، این شرکت متعهد به خرید همه اوراق منتشر شده خواهد بود.
    ضامن: یک شخصیت حقوقی است که پرداخت سود در پایان دوره و دیگر مواعد پرداختی را تضمین میکند. در بین ضامن های اوراق مشارکت پذیرفته شده در بورس، سازمان برنامه وبودجه بالاترین اعتبار را دارد.
    عامل فروش: آن کارگزاری که ناشر از طریق آن اقدام به فروش اوراق کرده است را عامل فروش می نامیم.